راه باستانی «داراب گرد» از عصر هخامنشیان تا دوران اسلامی

جلیل سلمان-یکی از قدیمی‌ترین راههای ارتباطی فارس به بنادر خلیج فارس از شهر باستانی داراب‌گرد عبور می کرده است. به گزارش کتاب پارسه و برپایه پژوهشی که مهندس احمد حامی استاد دانشگاه تهران درباره راههای باستانی ایران در عهد هخامنشی انجام داده برخی راهها از پازارگاد و تخت جمشید و شیراز منشعب می شده که یکی از آنها « راه جنوب شرقی» بود است.وی در باره محل این راه می نویسد: «راه جنوب شرقی: نزدیک سد بهمن در کوار از راه جنوبی جدا می شده پس از گذشتن از آبادشاپور(علی آباد امروز) و فسا و دارابگرد و تارم به بندرعباس می رفته.»

در اقلیم پارس نیز درباره این مسیر باستانی آمده است:این جاده باستانی پس از گذار از نزدیک سد بهمن در کوار از راه جنوبی جدا شده و پس از آبادشاپور(علی آباد) و فسا و داراب‌گرد و طارم به بندرعباس میرفته است.

مصطفوی در همین کتاب از کشف جاده عهد ساسانی فیروزآباد به داراب‌گرد خبر می دهد.پروفسور لویی وندن برگ این مسیر باستانی فارس را در زمستان 1338 خورشیدی کشف نمود و چنین گزارش داد: جاده دیگری از عهد ساسانی از فیروزآباد به طرف فسا و داراب‌گرد میرفت و از طریق میمند و آسمانگرد می گذشت....

Withcomb در کتاب Before roses گزارش می دهد که در خاکبرداریهای انجام شده در قصر ابونصر مُهرهایی منقوش به یک نقشه قدیمی مربوط به راههای ارتباطی استخر، شیراز، فسا و داراب‌گرد، ارگان، بیشاپور و فیروزآباد به دست آمده است. یک راه از شیراز به استخر-یک راه از شیراز به ارگان(ارجان)-یک راه از شیراز به بیشاپور-یک راه از شیراز به پل فسا-و از پل فسا دو راه از هم جدا شده یکی به فسا و داراب گرد و یک راه دیگر به فیروزآباد(گور) منتهی می شده است.

 

 ابن خرداذبه در المسالک و ممالک مشخصاً از راه ارتباطی شیراز تا داراب گرد سخن گفته و نوشته است:

الطریق من شیراز الی درابجرد(داراب گرد):

شیراز-بکاره-الرمان-خورستان-کرم-فسا-طمستان-فستکان-فساروذ(فسارود فعلی)-درابجرد(داراب گرد).

استخری در المسالک و ممالک:

شیراز-خان میم(کهرگان)-خورستان-رباط-کرم-پسا-طمستان-جومه فستجان-دارکان-مریزجان-سنان-داراب گرد-رم مهدی-روستایِ روستا(رُستاق فعلی)-فُرج(فُرگ فعلی)-تارم(طارم).

ابن حوقل در صوره الارض:

شیراز-خان میم(کهرکان/کهرگان)-خورستان-رباط-کرم-پسا-طمستان-جومه فستجان-دراکان-مریزجان-سنان-داراب گرد-زم مهدی-رُستاق الرستاق(رُستاق فعلی)-فُرج(فُرگ فعلی)-تارم(طارم).

مسیر فسا-داراب-فُرگ-بندرعباس بعدها برای اجرای راه آهن جنوب شرقی مورد توجه انگلیسی‌ها نیز قرار گرفت. بنا به نوشته های کتاب اخبار پادشاهان ایران، دارا پسر بهمن نخستین پادشاهی است که راههای چاپاری را بنیاد نهاد و اسبانی دم بریده برای آن راهها تعیین کرد که آنها را برید دم(برید دنب) خواندند.در ولایت اخیر از سرزمین فارس شهری ساخت و آن را به نام خود داراب‌گرد نامید، یعنی شهر دارا.

برچسب‌ها: داراب گرد, راه ها, فارس, داراب, جاده