جلیل سلمان/(منشور داراب)-شهرستان داراب در جنوب شرق استان فارس از دیرباز در تولید پنبه، گندم، ذرت و دیگر اقلام در این استان و کشور سرآمد بوده و به عنوان یکی از تأمین کنندگان اصلی آذوقه برای دیگر شهرها  نیز مورد توجه حکام وقت قرار گرفته است. در سفرنامه پزشک رجال قاجار به داراب و همچنین در متن مذاکرات مجلس شورای ملی به این موضوع کاملا اشاره شده است.
یکی از نمایندگان فارس در مجلس شورای ملی در سال 1320 می گوید: «مثال بنده میزنم جهرم فارس و اصطهبانات فارس آذوقه اش از فسا و داراب تأمین می شود. امسال در تمام این چهار محل غله فراهم شد.ولی بار شیراز کردند و بردند شیراز...»
یکی از مشکلاتی که مردم داراب به دلیل تِم کشاورزی این منطقه از سال ها قبل با آن مواجه بوده اند آفات نباتی است که همواره باعث از میان رفتن محصولات کشاورزی می شده و در کتبی نظیر فارسنامه و در جرایدی همچون وقایع اتفاقیه نیز بدان اشاره شده است.
هجوم ملخ ها به داراب در سال های مختلف مشکلات عدیده ای را برای کشاورزان بوجود می آورد تا آنجا که باعث کاهش سهم تولید محصولات زراعی داراب و فارس در کشور می شود.
در اسفندماه سال 1305 دو نفر از نمایندگان درمجلس شورای ملی طی نطقی و در سوال از وزیر مالیه می پرسند:
«سوال دوم بنده راجع به این بود که از قرار اطلاعات واصله ملخ در سال گذشته پوره گذاشته از داراب تا سروستان و جهرم و اگر هوا قدری گرم بشود البته تخم ملخ منظره چند سال قبل فارس را نشان خواهد داد و خسارتش را تجدید خواهد کرد.پیشترها هر وقت این اتفاق می افتاد حتی پارسال دولت کمک کرد و از ملاکین هم کمک گرفت و یک قدری پوره را جمع کرد و در چاه ریخت.البته اینها خیلی کمک میکرد و افاقه بود ولی امسال آیا اطلاع پیدا کرده اند از این قضیه؟»
یکی دیگر از نمایندگان فارس نیز می گوید:
«بنده هم می خواستم راجع به پوره ملخ فسا و داراب از آقای وزیر مالیه سوال کنم.ولی قبلا آقای بامداد سوال کردند.بنده جهت مزید اطلاعاتشان عرض میکنم چون در ضمن فرمودند تحقیق شد ملخی که مُضر است موجود نیست.عرض میکنم در فسا و داراب تا سروستان ملخ مُضری هست و مُضر است و پارسال هم دولت اقدامی کرد و با کمک ملاکین آن مقداریکه شد جمع آوری کردند ولی امسال بیش از پارسال است.»
طی سالهای 1301، 1308، 1309 و 1314 دولت های وقت مجبور به تخصیص اعتبار برای مبارزه با ملخ می شوند.بخشی از این اسناد در مذاکرات مجلس شورای ملی و همچنین در مجموعه قوانین مصوبه این سال ها قابل مشاهده است. مثل تأمین اعتباری به مبلغ 50000 تومان برای جلوگیری از آفت ملخ در سال 1301، 100000 هزار تومان سال 1308،  اجازه تأمین حقوق گمرکی برای تامین مواد شیمیایی وارده توسط مأمورین شوروی، قانون معافیت مالیاتی ابزار و لوازم دفع ملخ برای مأمورین شوروی، قرارداد سال 1314 با اتحاد جماهیر شوری و اعزام خلبانان روس به ایران و تصویربرداری هوایی و نقشه برداری برای تعیین میزان آلودگی در جنوب کشور، تخصیص اعتبار هفت میلیون تومانی در سال 1329 برای مبارزه با ملخ های دریائی، در میان اسناد آن دوران بخوبی از عمق فاجعه ای که گریبانگیر کشاورزان بوده است، پرده بر می دارد.

در سال 1319 خورشیدی باشگاه هواپیمایی داراب در این شهر دائر می شود.این باشگاه دارای درآمد بوده است.
سالهای 1329 تا 1331 برای مردم فارس و داراب سال های سختی بوده است. در پایان سال 1329 مبلغ 4 میلیون تومان برای مبارزه با انواع ملخ ها تصویب می شود. یکی از نمایندگان مجلس شورای ملی در روز 22 اسفند سال 1329 در نطق خود این چنین می گوید: از فارس خبر می رسد که یک قحطی و یک سختی در انتظار همه است.
متعاقب این اخبار، تعدادی هواپیمای سمپاش به فارس و شهرهای درگیر با ملخ اعزام می شوند.این موضوع را یکی از نمایندگان مجلس در خرداد ماه سال بعد یعنی سال 1330 در صحن مجلس مطرح می نماید. 
25 فروردین سال 1330 ملخ ها به جنوب کشور حمله می کنند. 24 اردیبهشت همین سال ملخ ها به فارس و کرمان شدیداً حمله می نمایند. در روز 8خرداد سال 1330 ، یکی دیگر از نمایندگان مجلس در خصوص طرح لایحه مبارزه با ملخ که مقرر است به استناد آن مبلغ سه میلیون تومان به اعتبارات این امر اضافه شود، می گوید:
متاسفانه هجوم ملخ از کشورهای مجاور از پاکستان و هندوستان و عربستان سعودی به اندازه ای شدید بود که آن پیش بینی هایی که شده بود نتوانست کافی باشد. طیاره ها هم در بعضی مناطق که مشغول مبارزه بوده با خلبان ها احضار شدند متعاقب این عمل متأسفانه باز از مناطق جنوبی و فارس مخصوصاً از شهرستان و حوزه‌های داراب و فسا و جهرم تلگرافاتی رسید که مجدداً سیل ملخ دریایی به این طرف سرازیر شده و آن اقداماتی که سابق شده متأسفانه به نتیجه نهایی نرسیده.. مردم فارس یک وحشت فوق العاده ای داشتند از پوره های ملخ مصری که در سال گذشته در فارس تخم ریزی کرده بودند..»
در همین سال طی یک همکاری کم سابقه بین امریکا و شوروی هواپیماهای سمپاش برای آفت کشی بر فراز دشت ارژن در استان فارس به پرواز درآمدند.در سال 1330 میلیون‌ها ملخ از عربستان به سمت ایران هجوم می آوردند. هجوم این حشرات که در آن روزها خسارت های سنگینی به مزارع جنوب ایران وارد کرده بودند باعث شد در اقدامی کم سابقه به درخواست ایران، متخصصان سم و آفت امریکایی با همکاری صنایع هوانوردی شوروی سابق اقدام به آفت کشی در فارس نمایند. سند این همکاری، عکس هایی است که «اریک لسینگ» عکاس اتریشی خبرگزاری آسوشیتدپرس و یکی از عکاسان جنگ جهانی دوم از فرود هواپیما در دشت ارژن گرفته است و سم پاشی بر فراز زمین هایی که ملخ ها به آن حمله کرده اند را به تصویر می‌کشد.
 بنا به مستندات موجود در سال 1331 نیز عملیات نقشه برداری و دیده بانی هوایی مناطق آفت زده فارس توسط مامورین دولتی به انجام می رسد.
در بهمن سال 1331 ، مجدداً ملخ ها به جنوب کشور حمله می کنند و روند سمپاشی و دفع آنان همچنان ادامه دارد.
در اردیبهشت ماه سال 1337 در سفری از پیش تعیین شده منوچهر اقبال، نخست وزیر به همراه اعضای کابینه وارد استان فارس می شوند.
نخست وزیر و هیئت دولت پس از بازدید از شهرهای شیراز،جهرم و فسا با هواپیما وارد داراب می شوند.نخست وزیر و هیئت همراه در فرودگاه داراب مورد استقبال قرار می گیرند و پس از پایان بازدید به سمت لنگه حرکت می کنند.
در این سال ملخ ها به استان فارس حمله می کنند و نام داراب مکرراً در جراید قابل مشاهده است.
در روز 14 مهرماه سال 1342 مراسم تحلیف حیدرعلی ارفع، نماینده داراب در مجلس شورای ملی، انجام می شود. 
در روز 26 تیر ماه سال 1345 مهندس ریاضی، رئیس مجلس شورای ملی به همراه پیرنیا، استاندار فارس، دکتر خطیبی، مدیر عامل جمعیت شیر خورشید سرخ ایران، دکتر زاهدی، رئیس بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی، مهندس ارفع نماینده داراب با هواپیما وارد فرودگاه داراب می شوند و مورد استقبال قرار می گیرند.مهندس ریاضی کلنگ نخستین مرکز درمانی داراب-شیرخورشید- را به زمین می زند.این مرکز درمانی،  همان بیمارستان شهید خلیلی داراب است.
ارفع طی سال های نمایندگی خود نطقی در مجلس نداشت تا اینکه بالاخره پس از سه سال برای نخستین بار در مجلس درباره حوزه ی نمایندگی خود، داراب، سخن می گوید. ارفع در بخشی از سخنان خود در 28 تیر سال 1345 این چنین می گوید:« وی ضمن اشاره به سفر رئیس مجلس شورای ملی به داراب می گوید: وقتیکه هواپیمای ما به فرودگاه داراب می نشست اولین چیزی که به چشم من خورد هواپیماهای سمپاش بود که در آنجا مستقر بودند.منطقه داراب وضع محصول پنبه اش بقدری تنزل پیدا کرده بود که در حدود 2000 تن در سال بود در حالیکه امسال این محصول 20 تا 22 هزار تن است.»
در دومین روز از شهریورماه سال 1346 نخستین سانحه هوایی داراب رخ می دهد.
هواپیمای سمپاش هنگام سمپاشی مزرعه ای در داراب بعلت نامعلومی سقوط می کند.خلبان این هواپیمای سمپاش سرهنگ صمدی است که با هواپیما به شیراز منتقل و در بیمارستان نمازی بستری می شود.پس از انتشار خبر سقوط این سمپاش، مهندس موثق، رئیس دفع آفات فارس با یک فروند هواپیمای ژاندارمری به داراب عزیمت می کند و سرهنگ صمدی را به شیراز منتقل می کند.
دوم مردادماه سال 1350 یکی از روزنامه های مطرح کشور خبر از حادثه ای تلخ در داراب می دهد. یک هواپیمای سمپاش در داراب فارس باعث کشته شدن یکی از شهروندان دارابی می شود..در اولین روز از مردادماه سال 1350، الیاس شکوهی فرزند دوم شاهمراد شکوهی مشغول آبیاری مزرعه است.هوا گرم است و عملیات سمپاشی مزارع دریمی در حال انجام است.خلبان سمپاش در حین پرواز متوجه حضور شخصی در میان یک مزرعه می شود. او برای جلوگیری از برخورد سعی می کند ارتفاع پروازش را افزایش دهد اما کمی دیر شده و او با شخص مورد نظر برخورد می کند.فاصله فرودگاه تا محل حادثه زیاد نیست و خلبان پس از فرود هواپیما در فرودگاه داراب با خودرو به سمت محل حادثه می رود و با کمال تعجب مشاهده می کند که جوانی غرق به خون بر زمین افتاده است.او را به بهداری می برند اما اعلام می شود که به علت ضربه مغزی وی باید بلافاصله به شیراز منتقل شود.صبح روز بعد حدود ساعت چهار صبح الیاس شکوهی در شیراز دار فانی را وداع می گوید.آرامگاه زنده یاد الیاس شکوهی در صحرای پوشنج داراب قرار دارد و بر سنگ آرامگاه او نوشته شده :«... که از اثر سانحه هواپیما شربت شهادت نوشید...»
خبر این حادثه در روز دوم مرداد ماه در روزنامه اطلاعات منتشر می شود.خبری کاملاً تحریف شده که بدین صورت منتشر می شود:« در داراب فارس: هواپیمای سمپاش سقوط کرد.ساعت 8 صبح امروز یک هواپیمای سمپاش متعلق به وزرات کشاورزی در فرودگاه داراب فارس سقوط کرد..در این حادثه مردی که از فرودگاه میگذشت بعلت برخورد هواپیما به وی کشته شد و خلبان هواپیما مجروح شد.!!! » 
این حادثه، دومین سانحه هوایی تاریخ داراب می باشد.
اما درآخرین روز از اسفندماه سال 1350 روزنامه اطلاعات خبر می دهد که دفتر هواپیمایی «پارس-ار» در روز دوم فروردین سال 1351 در داراب و برخی از شهرهای فارس شروع بکار خواهد کرد. در بخشی از متن این اطلاعیه آمده است:
از روز چهارشنبه 2 فروردین ماه 1351 سرویس هواپیمای این شرکت در شهرهای شیراز-لار-داراب-بندرلنگه و بندرعباس برقرار و مرسولات و محمولات پستی این منطقه نیز بوسیله هواپیما حمل خواهد شد....بلافاصله از روز پنج شنبه سوم فرودین ماه مسافرین محترم این منطقه می توانند از پرواز روزانه هواپیما استفاده و برای تهیه بلیط و رزرو به نمایندگان «پارس-ار» در منطقه فارس مراجعه فرمایند.پارس-ار یک شرکت هواپیمایی است که در سال 1348 تأسیس شده است.
در کتاب شهر من داراب، محل فرودگاه داراب در اراضی احمدآباد و کنار باغ نو اشاره شده است که عموماً به نام میدان طیاره مشهور است.
اما نکته جالبتر در خصوص فرودگاه های فارس، به نطق پوربابائی نماینده لار در مجلس شورای ملی باز می گردد.او در نطق خود در روز 12 اردیبهشت سال 1351 در مجلس شورای ملی می گوید:
افتخار دارم بنمایندگی از مردم لارستان سپاس و تشکر مردمی که سال ها آرزو داشتند با ایجاد خط هوائی، ارتباط آنان با شهرهای شیراز-جهرم-داراب-فسا-بندرعباس-بندرلنگه فراهم شود را عرض نمایم.همکاران گرامی؛ روز هشتم فروردین سال جاری-1351- در معیت جناب آقای استاندار فارس و جناب آقای مهندس سهم الدینی-نماینده داراب- و خبرنگاران رادیو و تلویزیون و خبرنگاران جراید از شیراز به فرودگاه های شهرهای داراب، لار، بندرلنگه، بندرعباس عزیمت و در فرودگاه های شهرهای مزبور احساسات مردم شایان توجه بود ...
سال 1353 در مجموعه ایران آلمانک در کنار دیگر فرودگاه های کشور به نام فرودگاه داراب نیز اشاره شده است.
مطابق برنامه پنجم عمرانی کشور طی سال های 1352 تا 1356  به منظور توسعه حمل و نقل و پست هوایی بین مراکز و شهرهای عمده استان و تسهیل ارتباط با قطب های صنعتی و کشاورزی مهم، در برنامه پنجم نسبت به ایجاد یک سلسله فرودگاه های محلی درجه 2 و 3 اقدام خواهد شد.توسعه فرودگاه ها، ترمیم و تجهیز امکانات  ، باند و ترمینال مد نظر همین برنامه بوده است.
در سال 1354 ، سازمان هواپیمایی کشور مجموعه ای را در خصوص گسترش خطوط هوایی ایران که توسط اداره‌ی فدرال هوانوردی آمریکا تهیه شده منتشر می نماید. اداره‌ی فدرال هوانوردی ، اداره‌ای از واحد ترابری ایالات متحده آمریکا است که وظیفه کنترل و سرپرستی همه امور هوانوردی غیرنظامی در آمریکا را به عهده دارد. اداره هوانوردی فدرال اجازه‌نامه‌های ملی پرواز و همچنین پرتاب های فضایی را صادر می‌کند.در این گزارشِ مکتوب اشاره شده است که ایران در نظر دارد فرودگاه های ثانویه ای را تأسیس کند که خدمات مختلفی را ارائه می دهند.هم نظامی و هم غیر نظامی.تعدادی از این فرودگاه ها در بخش های جنوبی و جنوب شرقی کشور قرار دارند و برای کمک به توسعه این منطقه مورد استفاده قرار می گیرند.برخی از این فرودگاه‌ها برای هواپیماهای 737 کافی خواهند بود ، در حالی که برخی دیگر برای استفاده هواپیماهای سبک در نظر گرفته شده اند. برخی از این فرودگاه ها  عبارتند از : بیجار ، سقز ، بانه ، مریوان ، خاش ، ایرانشهر ، زابل ، سراوان ، لار ، جهرم ، ((داراب)) ، فسا ، کازرون ، فیروزآباد ، گناوه ، ایلام ، مهرام ، دهلران ، میناب ، گاوندی ، ساری ، بندر لنگه ، بستک ، تمب بزرگ ، قشم و ابوموسی.
10 خرداد ماه سال 1356 روزنامه اطلاعات خبر می دهد که خط هوایی برای 11 شهر ایران دایر می شود.
به دنبال گسترش خطوط پروازی به شهرستانهای درجه دو و 3 کشور ، 3 شرکت هواپیمایی خصوصی بزودی به 11 شهر ایران خط هوایی برقرار می کنند. این سه شرکت عبارتند از «پارس-ار»، «ار-تاکسی» و «ار-سرویس»،  که اینک فعالیت گسترده ای در این زمینه به وسیله شرکت «پارس-ار» آغاز شده است. شهرهایی که در آینده نزدیک به وسیله 3 شرکت هوایی خصوصی مزبور دارای خط هوایی خواهند شد به شرح زیر تعیین شده اند: خرم آباد-بروجرد-گناوه-بیرجند-گناباد-طبس-فسا-((داراب))-جهرم-لار و قیر.
در همین سال(1356) اکونومیک نیوز به گسترش خطوط هوایی پارس-ار می پردازد و در گزارشی کوتاه می نویسد: شرکت پارس-ار پروازهای منظم بین تهران و استراحتگاه های ساحلی خزر مثل رامسر و نوشهر را آغاز کرده است. این شرکت هواپیمایی ، یک شرکت خصوصی می باشد که در دسامبر سال 1970 (حدود سال 1348)برای فعالیت در داخل کشور در ایران ایجاد شده است. این جت ها 65 صندلی دارند.در اوایل ماه آوریل ، این شرکت همچنین خدمات هر دو هفته یکبار بین تهران و زاهدان را از طریق مشهد و بیرجند راه اندازی کرد.این سرویس در نهایت به سه پرواز در هفته گسترش می یابد. سه پرواز کوتاه در استان خراسان ، در شمال شرقی ایران انجام می شود و یک سرویس داخلی هم بین شیراز ، فسا ، جهرم ، داراب ، لار و بندرعباس در جنوب. فعالیت های گسترده پارس-ار و همچنین فعالیت بسیار گسترده تر شرکت هواپیمایی ملی ، هواپیمایی ملی ایران ، ناشی از افزایش سریع گردشگری طی چند سال گذشته است.
پس ازپیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 ، در سال 1359 جنگ تحمیلی عراق علیه کشورمان آغاز می شود و تا پایان جنگ تحمیلی ردپای فرودگاه داراب در میان اسناد کمتر دیده می شود اما سمپاش ها همچنان در داراب رفت و آمد دارند و اراضی کشاورزی داراب و اطراف شهر را سمپاشی می کنند. با تثبیت آرامش نسبی در کشور مجدداً فرودگاه داراب مورد توجه نمایندگان وقت داراب در مجلس شورای اسلامی قرار می گیرد و با تشدید مطالبات مردمی می کوشند تا با جذب اعتبارات لازم این فرودگاه را احیا و راه اندازی نمایند.
در تیرماه سال 1377 ، معاونت پژوهشی مجلس شورای اسلامی در گزارش ارزیابی وضعیت موجود فارس جدولی از فرودگاه های موجود فارس تا سال 1374 را منتشر می نماید که نام فرودگاه داراب نیز در آن ذکر شده است ، اما نوع پرواز را غیر برنامه ای می داند.بر اساس این گزارش شش فرودگاه در استان فارس وجود دارد که بجز شیراز باقی فرودگاه ها دارای درجه اهمیت سه هستند.تنها فرودگاه داراب است که مثل فرودگاه شیراز دارای دو باند بوده و طول آن 2900 متر و عرض آن 30 متر می باشد.
غیر برنامه ای بودن فرودگاه داراب اما برای مردم قابل قبول نیست و نمایندگان مجلس در ادوار مختلف تلاش می نمایند تا با ارائه طرح توجیهی و تذکر به وزرای وقت توجه مسئولین را به این فرودگاه جلب نمایند.
فرودگاه داراب مطابق گزارش ارائه شده توسط شرکت فرودگاه ها در سال 1394 تحت نظارت و مالکیت شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران قرار داشته و مطابق همین گزارش مکتوب، توان جابجایی مسافر در پروازهای داخلی و بین المللی توسط فرودگاه داراب بیش  از 106 هزار نفر مسافر اعلام می شود. در مهرماه سال 1397 سرپرست اداره کل عمران و توسعه فرودگاه ها از انعقاد قرارداد انجام خدمات مطالعات بهسازی سطوح عوامل پروازی چهار فرودگاه خبر می دهد که یکی از آن ها فرودگاه داراب است.
طی سالهای 1397 و 1398 مجدداً شاهد حمله ملخ ها به اراضی کشاورزی داراب هستیم و همین موضوع سمپاش ها را به سمت فرودگاه داراب می کشاند و مکرراً نام فرودگاه داراب تیتر یک رسانه های بومی، استانی و کشور می شود.
در حال حاضر در این فرودگاه یک فروند بالگرد به عنوان اورژانس هوایی مستقر می باشد تا به داراب و شهرهای شرق فارس ارائه خدمت نماید. 
ما همچنان به امید پرواز ایستاده ایم...


توضیح: مطالب فوق در شماره 164 نشریه منشور داراب سال 1399 منتشر و با کمی اصلاح و اضافه جدید در همین پست تقدیم به علاقمندان می شود.