شهری به نام «دارابِ نو» در مدارک موزه متروپلیتن آمریکا

نتشار سند مهم در داراب آنلاین؛

جلیل سلمان-طی ماههای اخیر، محققان و علاقمندان به تاریخ داراب از احتمال وجود شهری به نام «دارابِ نو» یا «شهرِ جدید داراب» در سده اول هجری سخن به میان آورده اند که از لحاظ تاریخی و جغرافیایی دارای اهمیت بسیار ویژه ای می باشد.

به گزارش خبرنگار داراب آنلاین، در مکتوباتِ کهنِ بجا مانده از دوران مختلف تاریخی اشاره هایی اجمالی به مهاجرت چندین باره مردم دارابگرد شده است اما به نظر می رسد نخستین اشاره ها به «دارابِ نو» به حدود سال های 1974 و 1978 میلادی و به خصوص به انتشار مُجلد مُهرهای استامپی کشف شده مربوط به دوران ساسانیان در نقاط مختلف من جمله در قصر ابونصر فارس توسط Christopher j. Brunner باز می گردد که در آن تعدادی مُهرِ استامپی متعلق به دوران ساسانی از ایران به کشور آمریکا منتقل شد تا در بخش هنری موزه متروپلیتن نیویورک نگهداری شوند. پس از آن در سال های 2003 و 2007 میلادی این مبحث مورد توجه مجله مؤسسه بریتانیایی مطالعات فارسی و سپس کسانی همچون Rika Gyselen قرار گرفت، هر چند که توضیحات اندکی پیرامون این شهر مطرح نمودند.

در مُجلدِ راهنمای موزه که نمایشی از انواع مختلف مُهرهای ساسانی می باشد یک مُهرِ منحصربفرد نیز وجود دارد که در آن به «دارابِ نو» در کنار کوره اردشیرخوره و شهر باستانی بیشاپور اشاره شده است.

این مُهر ذیل بخشِ هنری موزه و محتملاً به دلیل ارتباط آن با مباحث مالی و متفاوت بودن محتوی بطور مجزا معرفی شده است.

در همین راستا و به دلیل اهمیت این موضوع،  سایت داراب آنلاین برای نخستین بار اقدام به انتشار این سند می نماید تا در تحقیقات بعدی مورد استفاده پژوهشگران و علاقمندان به این حوزه قرار گیرد.

همانگونه که در تصویر نیز مشخص است این مُهرِ ساسانی به شکل دایره ای و متعلق به قرن ششم میلادی است که در آن از اردشیر خوره، بیشاپور و داراب نو در کنار همدیگر نام برده شده که مشخصاً در حوزه پارس(فارس) قرار داشته اند.

تصویر بعد نشان می دهد علیرغم اینکه تعداد بسیار زیادی از مُهرهای ساسانی موجود در موزه متروپلیتن شخصی می باشند این یک مُهرِ رسمیِ مورد وثوق و اداری بوده که با خطی پیوسته نوشته شده و مربوط به یک مدیر مالیاتیِ "میشان/میسان" می باشد و همین موضوع آنرا کمی متفاوت نموده است. لازم به ذکر است که در کتیبه های ساسانی از شهر(کشور) میشان یا میسان بعد از پارس و خوزستان نام برده شده است.

نویسنده ی راهنما این احتمال را که ممکن است مُهرِ یادشده متعلق به قرن هفتم میلادی باشد را نیز دور از نظر نداشته و بدان اشاره نموده است. بنابراین با اطمینان بیشتر می توان این مُهر را به اواخر دوران ساسانی مربوط دانست که طی آن جغرافیای مرکزیت سیاسی و تجاری ساسانیان در حال تغییر بوده است.

***

منابع:

1-Sasanian Stamp Seals in the Metropolitan Museum of Art

By Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.), Christopher J. Brunner

2-Iran: Journal of the British Institute of Persian Studies, Volume 41

3-Sasanian Seals and Sealings in the A. Saeedi Collection

By Rika Gyselen