2-داراب گرد در کتابی به خط اصطرانجلو(استرانجلو)-در کتاب نستوریان
3-داراب گرد در کتب یهود-عبری
4-داراب گرد در کتابی به خط گجراتی
شکل های مختلف نوشتاری نام شهر باستانی داراب گرد در منابع متنوع تاریخی
1-داراب گرد در پارسی میانه-در کتاب شهرستانهای ایرانشهر
داراب در تلگرافات رکن الدوله(حاکم فارس)
محمدتقی میرزا ملقب به رکن‌الدوله شاهزاده قاجار(برادر صلبی ناصرالدین شاه) و پسر سوم محمدشاه قاجار بود. محمدتقی میرزا مردی فعال و کاردان بود و به این سبب ناصرالدین‌شاه او را به حکومت‌های مهم از قبیل خراسان و فارس می‌فرستاد.
او در ۱۲۷۳ هـ. ق به حکمرانی تهران منصوب شد و در ۱۲۸۳ هـ. ق رکن‌الدوله لقب یافت و به حکومت زنجان رفت. در سال ۱۲۸۹ هـ. ق باردیگر حکومت زنجان به وی سپرده شد و در ۱۲۹۳ هـ. ق به فرمانفرمایی خراسان منصوب شد. در ۱۲۹۷ بار دیگر به حکومت خراسان رفت و نیز به تولیت آستان قدس رضوی برگزیده شد ولی سال بعد با صدور فرمان حکومت آن ایالت برای میرزا حسین‌خان سپهسالار به تهران بازگشت. پس از وفات سپهسالار برای بار سوم والی خراسان شد و در همین هنگام بود که ناصرالدین شاه به خراسان سفر کرد.
او در سال ۱۳۰۹ هـ. ق والی فارس شد ولی بر اثر اغتشاشاتی که در شیراز پیش آمد، او را عزل و میرزا حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی را به حکومت فارس برقرار کردند. رکن‌الدوله بار دیگر در ۱۳۱۱ هـ. ق به حکومت فارس منصوب شد. در این زمان شوریده شیرازی، شاعر معروف شیراز، به اشاره بزرگان شهر که آنان نیز به ظل‌السلطان پشتگرم بودند، اشعاری در هجو رکن‌الدوله می‌سرود.یکی از معروف ترین اشعار سروده شده شوریده در هجو رکن الدوله این دو بیت ماندگار است:
«شیر ژیان بر درید گاو شکم گنده را
خواست که از لاش او قلیه دهد بنده را
دنده رکنی شکست، تاب و توانش برفت
سنگ مکافات دهر، خرد کند دنده را»
رکن‌الدوله تا ۱۳۱۴ هـ. ق در حکومت فارس باقی بود. او یک سال بعد به فرمانفرمایی خراسان رسید و در این مقام باقی بود تا سال ۱۳۱۸ هـ. ق که درگذشت.پس از فوت رکن‌الدوله مظفرالدین‌شاه بازماندگان او را به تهران خواند و لقب رکن‌الدوله را در حق علی‌نقی میرزا فرزند ارشد محمدتقی میرزا برقرار ساخت.غلامحسین بنان نوه دختری رکن‌الدوله است.
از میان نسخه های خطى نفیس و ارزشمندى که در کتابخانه مجلس شوراى اسلامى نگهدارى مى شود، مجموعه دو جلدى، حاوى تلگرافها و مخابراتهاى رکن الدوله حاکم فارس در سال 1314 ق در دوره مظفرى است که کاتب متن تلگرافها را استنساخ کرده است. این مجموعه دو جلدى دربردارنده اسناد و مکاتبات مهم کشورى ایالت فارس و مناطق تابعه آن است و در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول شامل اسناد و مکاتبات رکن الدوله به مناطق تحت حکمرانى ایشان است و بخش دوم، تلگرافات و مخابراتهاى مناطق تابعه و نیز دستورات صدراعظم وقت و جواب هاى رکن الدوله را شامل مى شود. در جلد اول آن 52 تلگراف و نامه وجود دارد که از این میان، 28 تلگراف از رکن الدوله به ولایات و مناطق دیگر ارسال شده است و بقیه نیز تلگرافات و مکاتبات ولایات دیگر و دربار به ایشان است.در این میان، دو تلگراف در خصوص داراب نیز به چشم می خورد که تقدیم علاقمندان به تاریخ داراب می شود:
-تهران نمره 75 سال 1314 قمری
خدمت حضرت مستطاب اجل اشرف، آقاى صدراعظم- دامت شوکته- عمدة الامرا العظام محمد خان سرتیپ قاجار که در سنه ماضیه حاکم دارابجرد و بهارلو بود، از قرار اسناد مدعى بود که نقداً [و] جنساً قریب هشت هزار تومان در محل، باقى اوقاتى هم که حکومت آنجا به جانب قوام الملک داده شده، مشارالیه تعهد کرد هر قدر باقى محمد خان معلوم شد، از عهده برآید. چندى قبل هم که تلگراف حضرت عالى رسید، بنده خواستم حساب آنها را مفروغ نمایم [ناخوانا] بانم بود که به تهران احضار محمد خان هم باید به تهران بیاید و نمی تواند در شیراز معطل شود. مستدعى است حکم فرمایند جناب قوام الملک از بابت بقایاى مشارالیه قرارى بدهد که از مرحمت حضرت اجلّ عالى آسوده شده، بتواند حرکت نماید. رکن الدوله
-تهران نمره 5 سال 1314 قمری
خدمت حضرت مستطاب اشرف والا شاهزاده رکن الدوله- دامت شوکته- محمد خان قاجار متظلم است که دارابجرد ایل بهارلو را علاوه بر مأخذ معامله سنواتى به مشارالیه رجوع فرموده و او هم به واسطه بی اطلاعى به محل رفته، منتظر به عنایات حضرت والا بوده که رفع خسارت وارده به او بشود تاکنون التفاتى نفرموده، مبلغى متضرر شده است. حسب الامر مبارک مقرر رفت جناب جلالت مآب معتمد السلطنه رسیدگى کرده، ضررهاى حقه او را مسترد داشته عاید دارد. البته حضرت والا هم سختى نفرموده، به طور حقانیت حساب او را تفریغ فرموده، آسوده اش خواهند فرمود که در این موقع اول کار همه روزه اسباب تصدیع خاطر مبارک نشود .صدراعظم
منابع:
جمشیدیان، پروانه، مخابرات و تلگرافات رکن الدوله،بهاستان،1390
سلیمانی، القاب رجال دوره قاجار،ص70
کاتوزیان،ایران،ص29
سکه های ضرابخانه داراب گرد فارس در موزه ارزروم ترکیه
موزه باستانشناسی ارزروم ترکیه از سال ۱۹۴۲ در ساختمان مدرسه دومناره شروع به فعالیت کرد و آثاری که از ارزروم و اطراف بدست آمده بود در آن به نمایش درآمد و از سال ۱۹۶۷ به ساختمان جدید نقل مکان شد. در سال ۱۹۹۴ پس از افتتاح موزه آثار اسلامی- ترک و قوم شناسی مدرسه یاکوتیه به موزه باستانشناسی تبدیل شد. از شعبات وابسته آن میتوان به موزه آثار اسلامی-ترک و خانه آتاتورک اشاره کرد. بعلاوه ستاد مدیریت اداری که سالهاست به فعالیت در زمینه حفاری مشغول است در همین ساختمان قرار دارد. در موزه سالن حفاریها، سالن ترانس-قفقاز مربوط به هزاره ۲ قبل از میلاد، سالن اورارتو، سالن تاریخ طبیعی و سالن قتل عام هایی که توسط ارامنه انجام گرفته وجود دارد. آثاری که تاکنون در حفاری های منطقه ای بدست آمده است در معرض نمایش قرار دارند. در میان این آثار حفاری تپه های کاراز (۱۹۴۴-۱۹۴۲)، پولور (۱۹۶۰)، گوزل اوا (۱۹۶۱)، سوس (۱۹۹۸-۱۹۹۴) بخش عمده ای را تشکیل میدهند. مجسمه های مربوط به هزاره ۴ قبل از میلاد تا عصر سلجوقی ، مکان های مقدس، نوک تیر، ظروف گل پخته، آثار سنگی در نمایشگاه در معرض نمایش است.
در بخش سکه های ساسانی این موزه شاهد نمایش دو سکه از �ضرابخانه داراب گرد فارس� متعلق به خسرو دو (خسرو پرویز) می باشیم.
آنی ییلماز از دانشگاه ازمیر در مقاله ای تحت عنوان �سکه های ساسانی مربوط به خسرو دوم در مجموعه موزه های باستان شناسی ارزوروم� به معرفی دو سکه از داراب فارس نیز اقدام نموده است.
گسترش قلمرو ساسانیان در زمان خسرو پرویز در این مقاله بسیار مورد توجه قرار گرفته است.